Đời buồn quá, nên hãy cười AKA Put on the happy face
Thật sự nổi da gà khi xem qua cái trailer “Joker” vừa ra mắt. Trailer đẹp kinh dị và buồn kinh dị. Có lẽ Joaquin Phoenix sẽ lại có thêm một màn method acting hoàn hảo. Nhưng dù Joaquin có xuất thần đến đâu đi nữa, làm sao có thể quên được Heath Ledger đây?
Joker qua diễn xuất của Heath Ledger đã lập tức trở nên bất tử sau khi Dark Knight ra mắt. Người ta còn đồn Heath tự sát vì không thoát khỏi nỗi buồn và ám ảnh mà vai Joker mang lại. Và Oscar đã chứng kiến một sự kiện hi hữu, khi người ta buộc phải trao giải cho một người đã khuất.
Joker là một nhân vật phản diện xuất chúng trong điện ảnh thế giới. Anh không có siêu năng lực, thậm chí thể chất còn gầy gò, ốm yếu. Nhưng anh là nỗi khiếp sợ của hai phe hắc/bạch, anh cười cợt vào nhân tính, anh khơi gợi cái bản ngã xấu xa trong mỗi con người. Anh biến vị thần sáng Harvey Dent trở thành Two Faces, anh khiến Batman kiêu ngạo phải bất lực.
Vì Nolan quá giỏi, hay vì Heath quá tài, mà trong những đoạn Batman nói chuyện với Joker, ta thấy khí thế của Joker lấn át hoàn toàn vai chính. Dù Batman đập đầu Joker, treo ngược anh trên nóc tòa nhà cao tầng, đặt bẫy gã, ta vẫn thấy gã với gương mặt cười đang cười cợt vào Batman, cũng là cười cợt vào công lý.
Những câu thoại của Joker hay đến mức ám ảnh. “Cười lên đi, vì nụ cười của mày làm người ta hoang mang. Cười đi, vì ngoài cười ra, mày đâu có cách nào để diễn tả cái gì đang giết chết mày từ bên trong”.
Chúng ta, khán giả xem Dark Knight không biết chuyện gì đã khiến Joker trở thành một ác nhân xuất chúng đến thế. Khi phim mở ra, Joker đã ở đó, tà ác, bất kham và không thể đoán trước. Gã có 3 lần giải thích vì sao gương mặt của mình có cái xẹo, khiến lúc nào trông cũng có cảm giác là anh đang cười. Và 3 lần ấy là… 3 câu chuyện khác nhau. Joker làm đối thủ của gã hoang mang vì không bao giờ biết được gã nói thật hay nối dối. .
“Không ai hoảng loạn khi mọi thứ đi theo kế hoạch cả, kể cả khi kế hoạch ấy rất… hoảng loạn”, Joker nói. Ở một đoạn khác, gã nói: “Hãy tạo ra một thế giới hơi phi chính phủ, thay đổi một chút trật tự định sẵn, vậy là mọi thứ sẽ hỗn loạn ngay. Và tao là đại sứ của hỗn loạn”.
Hay câu này: “Mày nghĩ tao có giống một đứa lên kế hoạch không? Mày biết gì về tao chưa? Tao là con chó đuổi theo xe hơi. Ta không biết tao đuổi kịp không, nhưng tao… cứ đuổi. Tao chỉ đơn giản là làm cái tao thích, vậy thôi”.
Ta biết ác tính của Joker tăng dần sau mỗi lần bị vùi dập. Bởi vậy gã mới nói: “Những gì không giết mày, sẽ khiến mày… lạ hơn” (nguyên văn “What doesn’t kill you, simply makes you stranger!” nhại theo câu châm ngôn nổi tiếng “What doesn’t kill you, simply makes you stronger”.)
Và tất nhiên là câu hỏi bất hủ: “Why so serious?”. Sao vậy Batman, sao mày nghiêm túc quá vậy? Sao mọi người nghiêm túc quá vậy? Vì nghiêm túc nên mời coi thường Joker. Nhưng Joker nghiêm túc đáp trả: “Bay cười tao vì tao dị hợm, tao cười bây vì bây quá giống nhau”.
Nếu Heath Ledger cho ta biết thủ đoạn của Joker tàn độc và tinh vi cỡ nào, có lẽ Joaquin Phoenix sẽ cho ta biết con đường nào đã đưa Joker trở thành… Joker.
Poster phim thật đẹp. Joker nhìn lên trên, trên mặt có vết máu, cùng câu tagline: “Nào, làm mặt vui đi” (“Put on a happy face”).
Hôm qua đi nhậu, mình nghe lại câu hát ám ảnh của Phượng Hoàng: “Cười lên đi em ơi, cười để giấu những dòng lệ rơi”. Có lẽ Joker đã học cười để che giấu nỗi đau. Trailer cho thấy Joker có lẽ là một diễn viên stand up thất bại. Gã bị đánh đập cả về thể xác (trên xe điện ngầm), lẫn tinh thần (phải trị trầm cảm). Và cuối phim, hành trình trưởng thành của gã đã kết thúc với câu: “Tao vẫn nghĩ đời tao là bi kịch, nhưng giờ tao nhận ra nó là hài kịch”.
Vì đỉnh cao của bi kịch chính là hài kịch. Cái cười chua chát để khỏa lấp những vết thương. Có một cảnh Joker ngã xuống những bậc cầu thang, nơi nhà hát đang diễn show của Charlie Chaplin, ông Vua hài kịch, người có một cuộc đời khổ đau nhưng lại làm cho cả thế giới phải cười. Và ca khúc nền trong trailer thú vị thay chính là Smile, qua giọng ca của Jimmy Durante. Bài này là một sáng tác của… Chaplin. Michael Jackson sinh thời rất mê bài này. Khi anh chết, người em trai Jermaine đã hát nó trong đám tang để tiễn đưa anh.
Hãy nghe lại Smile qua giọng ca buồn banh của Jimmy Durante, để cùng cảm hết cái buồn của Joker.
“Smile, though your heart is aching
Smile, even though it’s breaking
When there are clouds in the sky
You’ll get by
If you smile through your fear and sorrow
Smile and maybe tomorrow
You’ll see the sun come shining through for you”
“Smile, what’s the use of crying?
You’ll find that life is still worthwhile
If you’ll just smile”.
Hy vọng, Joker sẽ là một tuyệt phẩm, như chính cái trailer tuyệt phẩm của nó.
